Meer weten over de adviestarieven en de tarieventool van Platform ACCT, waar Koornetwerk Nederland vanaf 2025 naar verwijst? Korenbond Vocalink organiseerde twee webinars over de adviestarieven en tarieventool van Platform ACCT. Hieronder vind je een overzicht van de meestgestelde vragen uit die sessies.
Wil je na het lezen van de veelgestelde vragen meer lezen, of iets nazoeken? Je vindt alle informatie op de website van Platform ACCT:
Klik hier voor de Adviestarieven 2023-2025.
Klik hier voor de digitale Tarieventool.
Algemene vragen
1. Waarom werkt Koornetwerk Nederland met de Tarieventool?
Koornetwerk Nederland heeft samen met veel verschillende partijen uit de amateurkunst- en cultuureducatiesector, via de Ketentafel Amateurkunst en Cultuureducatie van Platform ACCT, bijgedragen aan de ontwikkeling van de Tarieventool. Door de samenwerking met verschillende partijen, wordt een al lang erkend bezwaar opgelost van de oude Dirigententarieven die Koornetwerk Nederland eerder eenzijdig vaststelde. Met de tarieven van Platform ACCT is er een uniform en gedragen tarievenstelsel ontwikkeld, voor diverse typen professionals in de amateurkunst- en cultuureducatiesector, uitgaand van fair pay.
2. Wat wordt bedoeld met fair pay betaling?
Fair pay wil zeggen dat mensen onder eerlijke omstandigheden werken en tegen een redelijke vergoeding. Tarieven en salarissen worden bepaald op een manier de inzichtelijk en transparant is. Gelijke werkzaamheden verdienen een gelijke betaling in het belang van een gezonde koorsector. Fair pay betaling is ook belangrijk voor de aanwas van nieuwe dirigenten in de koorsector en om te voorkomen dat er alleen mensen werkzaam kunnen zijn die een financieel vangnet hebben. De principes van fair pay staan in de Fair Practice Code, die aan de basis ligt van de adviestarieven en de tarieventool.
Meer lezen over de Fair Practice Code: https://fairpracticecode.nl/.
3. Zijn de tarieven van de Tarieventool verplichte tarieven?
Nee, de genoemde tarieven zijn, net als in het oude systeem, adviestarieven. Het zijn ook geen minimum of maximumbedragen. De adviestarieven geven aan wat een Fair Pay betaling voor een bepaalde activiteit is, gebaseerd op veertien relevante referentie-cao’s die door georganiseerde vakbewegingen zijn uitonderhandeld.
4. Wat te doen als een voorgesteld tarief uit de Tarieventool (sterk) afwijkt van een tarief dat reeds is afgesproken?
Als een voorgesteld tarief uit de Tarieventool lager uitvalt dan een reeds gemaakte afspraak tussen een koor en dirigent, dan zegt dat niets anders dan dat het afgesproken tarief voldoet aan de fair pay richtlijnen.
Het verschil in tarieven komt mogelijk doordat de referentie-cao’s en bijbehorende inschalingen niet helemaal aansluiten op de bestaande afspraken. In sommige gevallen vraagt dat om maatwerk.
Als een voorgesteld tarief uit de Tarieventool hoger uitvalt dan een reeds gemaakte afspraak, dan is het aan te raden om als koorbestuur en dirigent daarover met elkaar in gesprek te gaan. Dit hoeft niet direct te betekenen dat het tarief wordt aangepast, maar laat wel zien dat opdrachtgever en opdrachtnemer samen bewust zijn van het belang van een fair pay betaling. Wellicht dat er afspraken gemaakt kunnen worden over de manier waarop in stappen groeien naar een fair pay betalingen mogelijk is.
5. Worden de adviestarieven (jaarlijks) geïndexeerd?
Ja, de tarieven worden geïndexeerd, maar niet jaarlijks op een vast moment. De indexatie van de adviestarieven gebeurt aan de hand van wijzigingen van bestaande cao’s die als referentiekader zijn gebruikt. Dit hoeft dus niet jaarlijks of op hetzelfde moment te gebeuren. Wel wordt ieder najaar een prognose-indexatie gepubliceerd door Platform ACCT, die koorbesturen kunnen gebruiken voor hun (jaar)begrotingen. Ook veranderingen van de opslagpercentages zijn van invloed op de tarieven. Platform ACCT zal de wijzigingen wel steeds in de Tarieventool verwerken en afstemmen met Koornetwerk Nederland.
Over de adviestarieven en de tarieventool
1. Hoe zijn de tarieven en percentages tot stand gekomen?
Als basis voor de adviestarieven en de tarieventool zijn veertien bestaande cao’s als referentiekader gebruikt. Deze zijn uitgewerkt in diverse hoofdactiviteiten, gericht op de werkpraktijk van professionals in de kunsteducatie en amateurkunst. Voor het stelsel is gekeken naar referentiefuncties en salarisschalen uit de cao’s om tot een zogenaamd basistarief te komen. De genoemde percentages van de zzp-opslag zijn eveneens afgeleid van referentie cao’s, evenals van resultaten van onderzoeken die in het werkveld van amateurkunst en cultuureducatie voor de ontwikkeling van de Tarieventool zijn uitgevoerd. Een laatste factor is de opslag voor bijkomende werkzaamheden, die niet altijd betaald wordt.
Een uitgebreide verantwoording m.b.t. de totstandkoming van de tarieven en percentages is te vinden op de site van Platform ACCT:
https://fairpacct.nl/ketentafel-kunstprofessionals-in-cultuureducatie-en-amateurkunstketentafel/
2. Wat wordt bedoeld met het percentage ‘zzp-opslag’?
Het basistarief dat de Tarieventool laat zien is het bedrag dat uitbetaald zou worden als de activiteit in loondienst uitgevoerd wordt (volgens een fictief, gemiddeld cao-salaris). Naast het salaris is de werkgever aanvullende lasten en kosten kwijt. Denk bijvoorbeeld aan lasten voor verzekering, pensioen, vakantietoeslag, scholingsfaciliteiten en bedrijfskosten. Een zzp-er moet deze zaken zelf financieren. Daarom geldt er voor alle zzp-ers een hoger tarief, namelijk het basistarief met een zzp-opslag. Het vastgestelde percentage voor zzp-opslag is afgeleid van de werkgeverslasten uit de referentie-cao’s. Deze opslag bevat ook een vergoeding voor niet-declarabele uren.
3. Wat wordt bedoeld met het percentage ‘opslag voor bijkomende werkzaamheden‘?
Bijkomende werkzaamheden zijn activiteiten die vaak noodzakelijk zijn voor het uitoefenen van de gekozen hoofdactiviteit – bijvoorbeeld het werk als koordirigent – en meestal niet uitbetaald worden. Denk bijvoorbeeld aan het afnemen van stemtesten, het bijwonen van een bestuursvergadering, het aanwezig zijn bij een sociale activiteit van een koor, een arrangement maken/aanpassen, een artistiek overleg met regisseur of orkestleider of een voorbereiding van een repetitie.
Bij fair pay tarieven hoort een vergoeding voor deze bijkomende werkzaamheden. Als er géén aparte afspraken tussen de dirigent en het koor over deze werkzaamheden gemaakt zijn, dan kun je je baseren op het in de Tarieventool genoemde opslagpercentage voor bijkomende werkzaamheden. Dit percentage is gebaseerd op onderzoeksresultaten uit het werkveld van dirigenten.
Als er over de bijkomende werkzaamheden aparte afspraken zijn gemaakt, dan kan voor een tarief met een lager opslagpercentage of geen opslagpercentage voor bijkomende werkzaamheden gekozen worden.
4. Wat is het verschil tussen niet-declarabele uren en het opslagpercentage ‘bijkomende werkzaamheden’?
Niet-declarabele uren maken deel uit van het vaststaande percentage zzp-opslag. Dat betekent dat iedere zzp-er die uren niet kan declareren, terwijl die uren wel worden uitbetaald als iemand in loondienst werkt. Denk voor een dirigent bijvoorbeeld aan een snelle koffiepauze, een korte terugkoppeling met een collega, reistijd van repetitielokaal naar een concertlocatie en de wachttijd tussen niet aaneengesloten repetities op dezelfde dag.
Het opslagpercentage ‘bijkomende werkzaamheden’ is niet gekoppeld aan het feit dat iemand zzp-er is, maar welke hoofdactiviteit er wordt uitgevoerd. Een dirigent heeft vaak te maken met bijkomende werkzaamheden, waarover afspraken gemaakt moeten worden. Het opslagpercentage bijkomende werkzaamheden verschilt per hoofdactiviteit en staat dus niet vast. Zo zal een dirigent meer bijkomende werkzaamheden hebben, dan een arrangeur of repetitor.
5. Hoe gebruik ik de Tarieventool als er sprake is van meerdere hoofdactiviteiten?
De Tarieventool onderscheidt 13 verschillende hoofdactiviteiten. Dat werkt handig als je de Tarieventool wilt gebruiken voor een dirigent, een repetitor en een arrangeur, wanneer die niet dezelfde persoon zijn. Een dirigent voert echter vaak meerdere activiteiten uit. Opsplitsen in verschillende hoofdtarieven kan, maar werkt vaak onnodig omslachtig. Bovendien verschillen de tarieven van de hoofdactiviteiten die voor dirigenten toepasbaar zijn nauwelijks van elkaar.
De hoofdactiviteit ‘het verzorgen/begeleiden van repetities van amateurkunst’ is prima te gebruiken voor een overeenkomst met een koordirigent. Eventueel maak je als koor aanvullende afspraken over de financiering van bijkomende werkzaamheden en/of een speciale concertvergoeding.
6. Valt de repetitievoorbereiding onder de hoofdactiviteit of onder bijkomende werkzaamheden?
De voorbereiding van de repetitie valt in deze tarievenstructuur niet onder de hoofdactiviteit van de dirigent. Het is dus nodig om aparte afspraken te maken over de voorbereidingen op de repetities. Dit kan door te werken met het opslagpercentage ‘bijkomende werkzaamheden’ of door af te spreken dat de voorbereidingstijd apart gefactureerd kan worden.
7. Kan ik aangeven dat onze dirigent ook verantwoordelijk is voor een orkest?
Bij uitvoeringen of andere gelegenheden kan het voorkomen dat een dirigent niet alleen het koor, maar ook een orkest of groep muzikanten dirigeert. Hiervoor kan de dirigent een meerprijs rekenen. In de Tarieventool kan dat beperkt aangegeven worden via de term ‘verantwoordelijkheid’. Zie ook het antwoord op vraag 6, hieronder. In de praktijk zal het echter om maatwerk of aanvullende afspraken tussen koor en dirigent vragen, bijvoorbeeld door een hoger uurtarief af te spreken voor concerten met orkest.
8. Hoe wordt de term ‘verantwoordelijkheid’ bedoeld in de Tarieventool?
De mate van verantwoordelijkheid is bij de Tarieventool als factor uit te drukken in ‘gering’ of ‘uitgebreid’. Thema’s die bij dit onderwerp spelen zijn de groepsgrootte van het koor, wel of geen begeleiding met instrumentalisten, wel of geen betrokkenheid van andere artistieke leiders, het uitvoeren van bijzondere taken en/of koorwerken. Een precieze indeling of beschrijving van de term verantwoordelijkheid kent de Tarieventool niet. Daarom zullen de meeste dirigenten vallen onder de aanduiding ‘uitgebreid’ en kan ‘gering’ gebruikt worden bij bijvoorbeeld repetitors. Koornetwerk Nederland is bekend met het knelpunt rond de term verantwoordelijkheid van de Tarieventool voor de koorsector. Vanuit Platform ACCT zal op termijn meer context worden gegeven over deze definities.
9. Welke niveaus van ervaring kent de Tarieventool?
De leidraad voor de verschillende ervaringsniveaus is als volgt:
Starter 0 – 3 jaar ervaring
Medior 4 – 7 jaar ervaring
Senior +8 jaar ervaring
Ervaringsjaren worden gemeten vanaf het eerste jaar waarin werkervaring wordt opgedaan en zijn niet gebonden aan het moment waarop een eventueel diploma is behaald.
10. Houdt de tarieventool rekening met het opleidingsniveau van de dirigent?
Ja, maar het opleidingsniveau is in de tarievenstructuur van Platform ACCT niet meer de belangrijkste factor bij het berekenen van de adviestarieven. Het opleidingsniveau van een opdrachtnemer is ‘aan de achterkant’ al verwerkt in de salarishuizen van de bestaande referentie-cao’s. Deze zijn gebruikt voor het vaststellen van het basistarief voor (koor)dirigenten, en gaan daarmee uit van een relevante opleiding.
In het kader van ‘gelijke betaling voor gelijk werk’ kunnen met deze adviestarieven alle dirigenten een Fair Pay uurtarief ontvangen. Het hebben van een onderscheidend diploma of muziekgraad blijft ook van belang in het succesvol doorlopen van een sollicitatieprocedure.
11. Gelden voor kleinere koren lagere tarieven?
Voor kleine koren gelden geen aparte tarieven. Voor een koor met een klein aantal zangers kan het wel extra lastig zijn om fair pay tarieven volgens de Tarieventool te betalen. In overleg tussen dirigent en koorbestuur kan er gekeken worden naar passende mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld een afspraak om in een aantal jaar toe te groeien naar de fair pay betaling.
12. Is de tarieventool alleen bruikbaar voor het bepalen van tarieven voor dirigenten?
Nee, de Tarieventool is te gebruiken voor uiteenlopende activiteiten die voorkomen in de sector van amateurkunst en cultuureducatie. Voor de koorsector betekent dit dat de Tarieventool ook bruikbaar is voor het bepalen van een tarief voor instrumentaal begeleiders, repetitoren en artistieke leiders als choreografen en regisseurs. Ook het tarief van arrangeurs kan bepaald worden aan de hand van de Tarieventool.
13. Hoe helpen deze adviestarieven bij het ‘goede gesprek’ tussen koor(bestuur) en dirigent?
De Tarieventool kan gebruikt worden door zowel dirigenten als door koorbestuurders. De tarieven en informatie die beide partijen als opdrachtnemer en opdrachtgever krijgen is een goed vertrekpunt voor een onderhandelingsgesprek om tot een tarief te komen. Denk voorbeeld aan gespreksonderwerpen als welke bijkomende werkzaamheden zijn er en op welke manier worden die uitbetaald? Hoe gaan we om met het verschil tussen de tarieven die de dirigent vraagt en het koor kan betalen?
Respect voor en inzicht in elkaars posities helpt om in goed overleg tot een afspraak te komen, die goed voelt voor zowel de dirigent als het koor.
14. Waar kan ik terecht met vragen of opmerkingen over de Tarieventool?
Koorbestuurders (en dirigenten) kunnen bij vragen en/of opmerkingen contact opnemen met de korenbond waarbij het koor is aangesloten. Als het vervolgens niet lukt om een antwoord te krijgen, dan is doorverwijzing naar Koornetwerk Nederland mogelijk.
Deze FAQ is opgesteld door Erica Tervelde, die de webinars van Vocalink in het voorjaar van 2025 verzorgde.
