Modelovereenkomst voor dirigenten

Hieronder treft u een model van een overeenkomst tussen koor en dirigent aan die u als Word-bestand kunt downloaden of als tekst kunt kopiëren en verwerken in uw eigen programma. Onder de overeenkomst staat een toelichting per artikel.

Op de sociale media is in 2022 discussie geweest over de Modelovereenkomst voor dirigenten. In de ogen van dirigenten zou dit model te weinig rekening houden met hun rechtspositie als zzp’er. Koornetwerk Nederland heeft dit voorgelegd aan een jurist. Deze meent dat het model moet blijven zoals het is, teneinde binnen de kaders van de wetgeving te blijven die de Belastingdienst stelt om van een zzp-constructie te kunnen spreken. Koornetwerk heeft dit standpunt overgenomen. Wel is er meer toelichting bij de tekst gekomen om het wezen van een zzp-constructie nader uit te leggen en aan te geven welke mogelijkheden dit biedt om als dirigent en koor tot elkaar te kunnen komen.

Onder koren was ook vraag naar een Modelovereenkomst voor repetitoren en begeleiders die als zzp’er betaald worden voor hun diensten. Voor deze categorie is nu ook een modelovereenkomst op de website geplaatst. Zie daarvoor deze pagina. Deze overeenkomst is min of meer overeenkomstig het model voor dirigenten.

De modelovereenkomsten zijn met grote zorg in samenwerking met deskundige juristen samengesteld en beoogt de rechtspositie van zowel de organisatie als de dirigent zo goed mogelijk te borgen. Het model is  gelijkluidend aan de door de Belastingdienst op 01-06-2021 onder nummer 90821.25537.1.0. uitgegeven modelovereenkomst. Lees meer op de website van de Belastingdienst.

Het aanbrengen van wijzigingen en/of aanvullingen aan deze modelovereenkomst is af te raden, omdat deze borging dan teniet kan gaan. Raadpleeg bij twijfel een deskundige hierover.


Model-Dirigentenovereenkomst versie 3.0 december 2022 (download)

MODELOVEREENKOMST VOOR DIRIGENTEN

(Versie 3.0 december 2022)

Overwegende dat:

  • deze overeenkomst gelijkluidend is aan de door de Belastingdienst op 01-06-2021 onder nummer 90821.25537.1.0. uitgegeven modelovereenkomst;
  • dirigent en organisatie beogen een overeenkomst van opdracht in de zin van afd. 7.07.1 BW te sluiten;
  • dirigent en organisatie geen arbeidsovereenkomst in de zin van afd. 7.10.1 BW met elkaar wensen te sluiten, mede omdat het de dirigent vrij staat de werkzaamheden naar eigen inzicht te verrichten en om wisselende, vergelijkbare en/of andere werkzaamheden voor andere opdrachtgevers en/of werkgevers te kunnen verrichten.

Definities:

  • Organisatie: De rechtsvorm die mede tot doel heeft een gezelschap musici gezamenlijk te laten musiceren, zoals een koor, een ensemble, of een orkest.
  • Dirigent: De muzikaal/artistiek leider van het gezelschap.
  • Bestuur: Bestuur van de rechtspersoon als bedoeld in de organisatie.
  • Directeur: Door het bestuur aangewezen persoon die de dagelijkse leiding heeft over de organisatie of een onderdeel daarvan.

Organisatie/opdrachtgever       : [voeg volledige naam van de ‘organisatie’ in]

Gevestigd te                                      : [voeg hier de statutaire vestigingsplaats in]

Vertegenwoordigd door                   : [Voeg volledige naam vertegenwoordiger (1) in]

                                                          : [Voeg volledige naam vertegenwoordiger (2) in]

enerzijds, hierna te noemen ‘de organisatie’

en

de dirigent/opdrachtnemer anderzijds, hierna te noemen ‘de dirigent’

Naam                                   `              : [invullen]

Adres                                                  : [invullen]

Postcode en Woonplaats             : [invullen]


komen als volgt overeen:

Artikel 1: Overeenkomst van opdracht

1.1. De dirigent voert de werkzaamheden geheel zelfstandig en naar eigen inzicht uit, zonder toezicht of leiding vanuit de organisatie.

1.2. De organisatie, het bestuur, of een eventuele directeur daarvan, heeft geen zeggenschap over de uitvoering van deze overeenkomst door de dirigent.

Artikel 2:  Werkzaamheden en bevoegdheden

De dirigent vervult de volgende werkzaamheden:

2.1. Leiding geven aan de repetities en concerten van het organisatie. Over deze concerten overlegt de organisatie tijdig met de dirigent, opdat deze in de gelegenheid is ze in te plannen. 

2.2. De dirigent stelt in overleg met de organisatie het repertoire van repetities en concerten vast.

2.3. De dirigent is bevoegd de organisatie te adviseren op alle gebieden die de dirigent als opdracht uit deze overeenkomst heeft.


Artikel 3: Duur en einde van de overeenkomst

3.1. Deze overeenkomst wordt aangegaan voor onbepaalde tijd.

3.2. Conform art. 7:408 eerste lid BW kan de organisatie de opdracht te allen tijde opzeggen. Daarbij dient deze een opzegtermijn van drie maanden in acht te nemen.

3.3. De dirigent kan de opdracht conform art. 7:408 tweede lid BW opzeggen wegens een gewichtige reden. Alsdan geldt een opzegtermijn van twee maanden. Indien de dirigent opzegt en de organisatie bereid is op verzoek van de dirigent mee te werken aan een kortere opzegtermijn is dat mogelijk.

3.4. Gedurende de eerste 4 maanden dat aan een overeenkomst met een nieuwe dirigent uitvoering wordt gegeven zijn beide partijen bevoegd deze zonder opgaaf van reden en met onmiddellijke ingang op te zeggen.

Artikel 4:  Ziekte, ongeval, of andere incidentele afwezigheid van de dirigent

4.1. In geval van ziekte, ongeval of andere incidentele afwezigheid van de dirigent is de dirigent bevoegd een vervanger aan te wijzen die over vergelijkbare deskundigheden beschikt.

 4.2. Indien de dirigent geen vervanger aanwijst, is de organisatie bevoegd zelf vervanging te regelen. In dat geval is deze overeenkomst gedurende de periode van de vervanging geschorst.

4.3. Deze regeling doet niet af aan de andere onderdelen van deze overeenkomst.

Artikel 5:  Verantwoordelijkheden van de organisatie

5.1. De organisatie is verantwoordelijk voor vroegtijdige informatieverstrekking aan de dirigent over plaatsen, data en tijden waarop de onder artikel 2 genoemde werkzaamheden dienen te worden verricht.

5.2. De organisatie draagt zorg voor adequate omstandigheden waaronder de dirigent de in de artikel 2 genoemde werkzaamheden kan verrichten.

5.3. De organisatie neemt besluiten over aankoop/huur van bladmuziek, aankoop/huur van muziekinstrumenten, contracten met derden en/of de inhuur van musici of andere personen.


Artikel 6:  Vergoeding, verhindering, annulering, facturering en betaling 

6.1.  Partijen komen de volgende honoraria overeen voor het uitvoeren van de opdracht. Alle vermelde bedragen zijn exclusief eventuele BTW.

regulier uurtarief voor o.m. repetities (voorbereidingstijd inclusief) € ..
a capella concert € ..
concert met begeleiding van piano of orgel € ..
concert met begeleiding van een klein ensemble € ..
concert met begeleiding van groot orkest € ..
overige opgedragen werkzaamheden per uur € ..
reiskosten OV zoals gemaakt
reiskosten eigen vervoer, kilometervergoeding € .. per km

6.2. Naast of in de plaats van de in het vorige lid genoemde bedragen en honoraria kan de organisatie ook vaste aanneemsommen per productie overeenkomen met de dirigent. Deze bijzondere afspraken worden binnen twee weken nadat deze zijn gemaakt schriftelijk of per e-mail bevestigd aan de dirigent. Bij gebreke daarvan is een samenstel van de tarieven zoals in het vorige lid genoemd van toepassing.

6.3. Aan de dirigent kunnen, indien overeengekomen en schriftelijk of per e-mail bevestigd, ook andere vergoedingen worden toegekend.

6.4. De dirigent factureert/declareert per de laatste datum van de maand alle declarabele werkzaamheden. De organisatie zal deze facturen/declaraties binnen veertien dagen betalen.

6.5. Indien een repetitie of concert door de organisatie geannuleerd wordt, hoewel de dirigent in staat en bereid is het concert te leiden, is de organisatie aan de dirigent de volgende vergoeding verschuldigd:

– geen vergoeding, bij annulering ten minste zes weken voor de geplande datum;

– geen vergoeding, bij annulering wegens overmacht, of een overheidsmaatregel;

– een kwart van de vergoeding bij annulering korter dan zes weken en langer dan twee weken vóór de geplande datum;

– de helft van de vergoeding bij annulering binnen twee weken van de geplande datum.

6.6. De organisatie en de dirigent bezien bij de aanvang van een nieuw kalenderjaar of de tarieven voor verrichte werkzaamheden en andere vergoedingen nog passend zijn. Indien zij wijzigingen overeen komen, gaan deze in met terugwerkende kracht vanaf 1 januari van dat jaar. Zij leggen deze wijzigingen schriftelijk vast.

Artikel 7: Overige bepalingen

7.1. Auteursrechtelijk beschermde creaties van de dirigent ten behoeve van de organisatie blijven het intellectuele eigendom van de dirigent. Wel is de organisatie gerechtigd van deze creaties gebruik te blijven maken na beëindiging van de overeenkomst met de dirigent.

7.5. De organisatie is gerechtigd om opgenomen muziekstukken te publiceren door middel van welk medium dan ook. Ook na beëindiging van de overeenkomst met de dirigent blijft de organisatie dit recht behouden.

7.6. Geschillen over de toepassing van deze overeenkomst kunnen worden voorgelegd aan een geschillencommissie van drie personen, waarvan één wordt voorgedragen door de organisatie, één door de dirigent en één door beide commissieleden. Zij horen beide partijen, proberen desgewenst te bemiddelen, en geven een advies over het geschil. De uitspraak van de geschillencommissie is bindend voor beide partijen, maar laat een eventuele gang naar de civiele rechter open.       

Aldus overeengekomen en in tweevoud opgemaakt
 
Plaats:   ………………………………………..…….                                Datum : ………………………………….

Namens de organisatie

Naam (1) :     ………………………………………  Handtekening (1)            …………………………………..

Naam (2) :     ………………………………………  Handtekening (2)            …………………………………..

De dirigent                                        

Naam             ……………………………………..   Handtekening                   ……….…………………………..


Toelichting bij de dirigentenovereenkomst (versie 3.0, dec 2022)

Deze modelovereenkomst is met grote zorg in samenwerking met deskundige juristen samengesteld en beoogt de rechtspositie van zowel de organisatie als de dirigent zo goed mogelijk te borgen. Het model is  gelijkluidend aan de door de Belastingdienst op 01-06-2021 onder nummer 90821.25537.1.0. uitgegeven modelovereenkomst. In de meeste gevallen sluit een dirigent als ‘zelfstandige zonder personeel’ een overeenkomst met het koor voor het verrichten van werkzaamheden tegen een bepaald honorarium. Er is dan geen sprake van een arbeidsrelatie, met als voordeel dat het koor niet gehouden is tot het afdragen van werkgeverspremies. Daar staat wel tegenover dat de dirigent een grote mate van vrijheid heeft in de wijze van uitvoering van de overeengekomen werkzaamheden. Hij/zij is immer een zelfstandig ondernemer en geen ‘medewerker’ van het koor.

Deze wijze van samenwerken moet wel aan specifieke voorwaarden voldoen. Gaat een koor andere regels toevoegen, of teksten aanpassen, dan bestaat er een risico dat er tóch een vorm van een gezagsverhouding gaat ontstaan. Dat is zelfs mogelijk als er in de praktijk een verhouding groeit die als een arbeidsovereenkomst is te kwalificeren. Mocht het tot een rechtszaak komen, dan is niet uitgesloten dat de rechter de dirigent in het gelijk stelt. Dat kan leiden tot aanvullende verplichtingen voor het koor als ‘werkgever’, zowel civiel (o.a. vakantiedagen) als fiscaal (werkgeverspremies). Vandaar dat het aanbrengen van wijzigingen of aanvullingen in deze modelovereenkomst is af te raden. En ook in de praktijk moet het koor er op letten geen gezagsverhouding te laten ontstaan. Raadpleeg bij twijfel een deskundige hierover.

Titel en considerans

  • De afkorting ZZP-er wordt expliciet niet genoemd, omdat dit geen juridisch begrip is en  misverstanden kan opleveren.
  • In de overwegingen wordt de bedoeling van partijen geduid. Daarin is helder aangegeven dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst maar van een overeenkomst van opdracht conform afdeling 7.10.1 van het Burgerlijk Wetboek. Degelijke overwegingen horen niet in de overeenkomst zelf maar in de considerans (dat is de tekst onder ‘overwegende dat’) waarin partijen hun bedoelingen specificeren. Op deze manier heeft de overeenkomst meer externe werking.

Artikel 1

Spreekt voor zich en bevestigt de overeenkomst van opdracht.

Artikel 2

Geeft de taken en bevoegdheden van de dirigent weer. Ook dit sluit nauw aan bij de wettekst van opdracht.

Artikel 3

Eerste lid

Zie commentaar tweede lid.

Tweede lid

Met dit kernartikel is het niet noodzakelijk gedetailleerde regelingen in de overeenkomst op te nemen. Als de dirigent iets wil dat de organisatie niet bevalt, dan kunnen zij dit bespreken. Als dat niet het gewenste resultaat heeft, kan de organisatie de overeenkomst gewoon opzeggen.

Dit ‘zomaar’ kunnen opzeggen is geregeld in 7:408 BW en is van regelend recht. Het is de kern van de overeenkomst van opdracht. Daarmee onderscheidt deze rechtsfiguur zich nadrukkelijk van de arbeidsovereenkomst. Dit artikel geeft ook grote veiligheid voor de organisatie indien iemand een fiscale of civiele dienstbetrekking claimt. De eventuele schade die een organisatie kan oplopen is uitbetaling van een honorarium voor maximaal drie maanden.

Derde lid

De dirigent kan opzeggen als er een ‘gewichtige reden’ voor is. Het enkele verminderde vertrouwen over en weer is daarvoor voldoende. Ook dat geregeld in 7:408 BW en is van regelend recht. Het is redelijk dat de dirigent een kortere opzegtermijn heeft.

Vierde lid

Dit is een ingebouwde proeftijd die nadrukkelijk niet als zodanig wordt benoemd, omdat dat in verband kan worden gebracht met een arbeidsovereenkomst, wat dient te worden vermeden.

Artikel 4

Eerste lid

Ook dit is een kernbevoegdheid van een opdrachtnemer (dirigent): hij mag zich laten vervangen.

Tweede lid

Als de opdrachtnemer niet van zijn bevoegdheid gebruik maakt, mag de organisatie een vervanger regelen.

Derde lid

Hier wordt geregeld dat als de opdrachtnemer zelf een vervanger aanwijst hij die ook zelf moet betalen. De overeenkomst loopt immers gewoon door.

Wijst de opdrachtnemer geen vervanger aan, dan moet de organisatie een zelf ingehuurde opdrachtnemer zelf betalen. Alsdan wordt de overeenkomst van rechtswege tijdelijk ‘geschorst’.

Algemeen

Bedenk dat een contractuele relatie gebaseerd op de overeenkomst van opdracht altijd moet steunen op tevredenheid van beide zijden. Is dat niet het geval dat is afscheid de beste oplossing. Zie art. 3 lid 2 en 3.

Artikel 5

Eerste lid

Dit artikel regelt dat de organisatie verantwoordelijk is voor goede informatieverstrekking. Ook dat is een kenmerk van de overeenkomst van opdracht.

Tweede lid

Het is logisch dat de opdrachtgever de juiste voorwaarden schept waaronder de opdrachtnemer de werkzaamheden kan verrichten waarvoor deze in ingehuurd. Is dat niet het geval en kan een repetitie of uitvoering daardoor niet doorgaan, dan moet de opdrachtgever de opdrachtnemer desondanks betalen.

Derde lid

Hier wordt geregeld dat de organisatie eindverantwoordelijk is voor het sluiten van overeenkomsten met derden. In een goede relatie gaat dat in overleg met de dirigent, maar dat hoeft niet te worden benoemd. Als dat niet vanzelfsprekend gebeurt, dan zijn de verhoudingen verstoord en is afscheid geraden.

Artikel 6

Eerste lid

Dit artikel spreekt voor zich. Zie voor adviestarieven de website van Koornetwerk Nederland. Deze worden jaarlijks geactualiseerd. Het betreft nadrukkelijk adviestarieven. Het staat partijen te allen tijde vrij zelf andere tarieven overeen te komen.

Tweede lid

Buiten de standaardtarieven en -werkzaamheden die in het eerste lid vermeld staan, kunnen partijen andere werkzaamheden overeenkomen, met vermelding van de financiële afspraken daaromtrent. Dat kan bijvoorbeeld gaan om aanleveren van composities of arrangementen, een all-in-honorarium voor deelname aan een festival of een koorreis, of enige andere incidentele activiteit. 

Vijfde lid

Dit zijn de typische risico’s die bij een ondernemer horen. De corona-lockdown van 2020-2022 heeft ook ondernemers in de culturele sector geconfronteerd met de risico’s van niet-betaling, bijvoorbeeld omdat het koor een reguliere repetitie of een concert moest annuleren vanwege corona. Dergelijke situaties zijn op zichzelf evenwel geen reden de modelovereenkomst daarop aan te passen, immers dat kan tot gevolg hebben dat de zzp-constructie teniet wordt gedaan.

Dan is het raadzamer om aanvullend aan de modelovereenkomst goede afspraken te maken (en schriftelijk vast te leggen!) over compensatie van gederfde inkomsten. Bijvoorbeeld door bij het niet doorgaan van een repetitie of een concert tóch door te betalen (al dan niet voor een lager tarief), aanvullende/andere werkzaamheden voor een specifiek tarief overeen te komen, of door te betalen met de afspraak dat niet uitgevoerde werkzaamheden later kunnen worden ingehaald.

Zesde lid

Partijen zijn altijd bevoegd om over een lopende overeenkomst met elkaar in gesprek te gaan. Eventuele wijzigingen moeten schriftelijk worden vastgelegd, zodat een wijziging later bewijsbaar is. Een e-mail is al voldoende.

Artikel 7

Eerste lid

Dit regelt de auteursrechtelijke verhoudingen

Tweede lid

Dit regelt het publicatierecht

Derde lid

Dit regelt geschillen. Procederen bij de rechter is duur, zelf oplossen is beter. De beschreven arbitrageprocedure kan dan helpen. Hoe dan ook, het staat partijen altijd vrij om zich tot de rechter te wenden.