In de nieuwe rubriek In de spotlight spreken we met experts uit de koorwereld. We trappen af met Mariette Effing: dirigent, docent en muziekjournalist.
Mariette dirigeert een jongenskoor:
“Maak gebruik van hun energie”
Mariette Effing werkt al decennia in de wereld van de koorzang. Met haar liefde voor het vak zet ze zich vooral in voor jongens- en mannenkoren. Wat begon met zingen in een kerkkoor, groeide uit tot een loopbaan vol mijlpalen, maatschappelijke betrokkenheid en een diepe overtuiging: zingen is veel meer dan een noot op de juiste plek.
Van kerkbank naar conservatorium
“Als kind moest ik op zondagochtend altijd mee naar de kerk, maar dat vond ik maar niks,” vertelt Mariette. “Tot ik hoorde dat er een koor was en ik dacht: als ik dáár ga zingen, hoef ik misschien niet meer in de kerkbank te zitten.” Het bleek een gouden greep. Ze studeerde blokfluit en schoolmuziek aan het conservatorium, ging zingen in een kamerkoor en ontdekte daar haar liefde voor het vak koordirectie.
De fascinatie voor jongensstemmen
Dat haar pad zou uitkomen bij jongens- en mannenkoren, had ze niet kunnen voorzien. “Het begon met een vacature bij het Stadsjongenskoor in Oldenzaal. Ik rolde erin zonder te weten dat dit mijn loopbaan zou gaan bepalen.” De stemontwikkeling van jongens, hun groepsgedrag, de manier waarop ze leren en reageren, het boeide haar direct. “Jongens zijn anders. Ze hebben hun eigen tempo, hun eigen energie. Daar moet je je als dirigent echt in verdiepen.”
Hoe je jongens bereikt
Mariette gelooft niet in één aanpak voor alle kinderen. “Jongens zijn vaak beweeglijker, hebben een kortere spanningsboog, en ontwikkelen zich fysiek anders dan meisjes. Je moet dat niet als probleem zien, maar als uitgangspunt. Maak gebruik van hun energie. Laat ze bewegen. Gebruik humor. En bovenal: zorg voor een veilige, hechte groep.”
In haar koren is dat voelbaar. Na elke repetitie is er tijd voor een drankje, eens per maand is er een ‘einde-maands-koekje’, en elk jaar is er een kamp, zonder zingen. “Dat kamp wordt georganiseerd door de oudere jongens, de jongemannen. Zo ontstaat een traditie. Een thuis. Dat is minstens zo belangrijk als de muziek.”
Meer dan zingen alleen
Voor sommige jongens in haar koren is zingen meer dan een hobby. “Sommigen vinden nergens anders echt aansluiting. Ze houden niet van sporten of gaan in het ergste geval niet naar school. Voor hen is het koor de enige plek waar ze zichzelf mogen zijn.”
Zingen houden ze vol als het leuk blijft
Mariette is ervan overtuigd dat de kunst niet alleen is om jongens aan het zingen te krijgen, maar vooral om ze te laten blijven zingen. “Jongens hechten sterk aan de groep. Aan vriendschap. Aan plezier. Als je dat centraal zet, blijven ze ook na de stemwisseling gemotiveerd.” Daarom richtte ze naast het jongenskoor ook een jongemannenkoor en later een vocaal mannenensemble op. “Zo bouwen we door. Sommige mannen zingen al meer dan vijfentwintig jaar samen.”
Pedagogiek is onmisbaar
Mariette maakt zich zorgen over de toekomst van de koorzang met kinderen. “Er zijn steeds minder kinderen die zingen, maar ook steeds minder vakmensen die goed met kinderen kunnen werken,” zegt ze. “Zomaar iemand voor een kinderkoor zetten, werkt niet. Je moet weten wat je doet.” Ze ziet het als een gemis dat de aandacht voor dit vakgebied afneemt, ook in opleidingen. “Ik vind dat daar, bijvoorbeeld bij schoolmuziekopleidingen, wel wat meer aandacht aan besteed mag worden.”
Plezier en kwaliteit
Een goed koor is volgens haar een balans tussen plezier en ambitie. “Ik wil niet alleen horen ‘wat leuk dat die kinderen zingen’. Ik wil dat mensen geraakt worden. En kinderen voelen dat aan.”
“Als ik zing, zit het goed”
Wat zingen haar persoonlijk brengt? “Het is bijna vanzelfsprekend. Als ik zing, weet ik: het zit goed. En als dirigent wil ik niet alleen dat het goed klinkt, maar dat iedereen zich gezien voelt. Want dat is de kracht van een koor. Niet alleen de klank, maar het gevoel dat je samen ergens voor staat.”
Wil je ook goed leren werken met zingende jeugd? Bekijk het ECHO Festival:
voor jongeren én voor mensen die met hen werken.
Foto: gemeente Oldenzaal
