VerenigingsMonitor 2021: ledenverlies en financiële schade
Verenigingen en stichtingen in kunstbeoefening moeten hun organisatiekracht flink verbeteren om de gevolgen van de coronapandemie te boven te komen. Overheden en ondersteunende instellingen moeten daarbij helpen. Knelpunten zijn ledenwerving en -behoud, zichtbaarheid, pr, concert- en repetitielocaties en financiën.
Dat stelt het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) naar aanleiding van de resultaten van de VerenigingsMonitor 2021, een enquête onder muziekverenigingen, koren, schilder-, foto- en filmclubs, toneel- en dansverenigingen. De monitor geeft geen afzonderlijke cijfers over de koorwereld. Binnenkort volgt wel een afzonderlijke rapportage die inzoomt op de koorverenigingen.
Ledenverlies
Uit het onderzoek blijkt dat 36% van de verenigingen in de culturele sector te maken kreeg met ledenverlies tijdens de coronapandemie. In 2018, toen de eerste VerenigingsMonitor verscheen, zag een vijfde van de verenigingen het ledental nog stijgen. Gemiddeld zijn verenigingen nu 12% kleiner dan in 2018. Hierbij speelt, naast de pandemie, ook de vergrijzing een rol. Daarnaast zijn er verenigingen opgeheven, maar hierover bevat de VerenigingsMonitor geen harde cijfers. Clubs die waren aangeschreven, maar inmiddels zijn opgeheven, konden immers niet meer reageren.
Artistiek aanbod
Het artistiek aanbod van de verenigingen kwam in maart 2020 voor een groot deel tot stilstand. Bijna alle verenigingen (92%) organiseerden daarna geen optredens, voorstellingen of exposities meer.
Financiële schade
De helft van de verenigingen leed in 2020 een schade van gemiddeld € 3.446,- door de coronapandemie. Wegvallende omzet uit optredens, voorstellingen of exposities én het doorbetalen van artistiek begeleiders of docenten (liefst 85% van de verenigingen deed dat) leverden een totale schadepost van ongeveer 19 miljoen euro op.
Toekomstperspectief
Verder zijn kwetsbare verenigingen (dat zijn verenigingen die laag scoren op maatschappelijke oriëntatie en artistiek aanbod) somber over hun toekomst. 27% van deze groep denkt dat ze over een jaar veel kleiner zullen zijn en 8% denkt dan helemaal niet meer te zullen bestaan.
Overigens hoort bij alle data de kanttekening dat de onderzoeksvragen over de afgelopen drie jaar gaan. Daarom zijn trends en ontwikkelingen niet uitsluitend toe te schrijven aan de coronapandemie. Bovendien viel de sluiting van de reactietermijn in het voorjaar. Daardoor is de eventuele invloed van de recente versoepelingen in de coronamaatregelen niet meegenomen in de VerenigingsMonitor 2021.
