Als koor kun je deze tijd goed benutten om na te gaan hoe het staat met de ventilatie in de ruimte waar je repeteert. Ga het gesprek aan met de eigenaar of beheerder van de accommodatie. Als er straks weer samen gezongen mag worden, wil je niet dat een gebrekkig ventilatiesysteem alsnog roet in het eten gooit. Met een goede ventilatie én de protocollen van Koornetwerk Nederland kunnen we straks hopelijk weer veilig samen zingen.
Eigenaren en beheerders van accommodaties moeten volgens het Bouwbesluit kunnen aantonen dat er een goed functionerend ventilatiesysteem is in de gemeenschappelijke ruimtes in de horeca, kantoren, winkels, zorginstellingen, buurtcentra, enzovoort. Maar wat ís ventilatie nu eigenlijk?
Ventilatie
Met ventilatie wordt permanente luchtverversing bedoeld: de afvoer van oude lucht en de rechtstreekse toevoer van verse buitenlucht. Permanente luchtverversing gebeurt via roosters, kieren of een mechanisch ventilatiesysteem.
Ook het luchten van een ruimte is een vorm van luchtverversing. Daarbij worden ramen en deuren 10 of 15 minuten lang tegen elkaar opengezet. Luchten gebeurt idealiter als er langere tijd meerdere mensen in één ruimte zijn geweest, óók in de winter. Tijdens het luchten zijn er liefst geen mensen in de ruimte aanwezig.
Recirculatie
Daarnaast kennen we recirculatie. Daarbij wordt de binnenlucht door een apparaat aangezogen, daarna bijvoorbeeld gekoeld, verwarmd en/of deels ververst, en vervolgens weer in dezelfde ruimte gebracht. Een voorbeeld van een dergelijk apparaat is een mobiele airconditioning. Zingen in een ruimte met alleen recirculatie wordt afgeraden omdat het hierbij gaat om luchtverplaatsing en niet om luchtverversing.
Bouwbesluit
Ventilatievoorzieningen in gemeenschappelijke ruimtes moeten voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit. Daarbij gelden de volgende regels.
- Een deskundig installatiebedrijf of een adviseur beoordeelt of de ventilatie goed is.
- Er is een zogenaamde spuivoorziening aanwezig. Zo nodig kan deze snel sterk verontreinigde binnenlucht afvoeren.
- Er is voldoende onderhoud aan het ventilatiesysteem, bijvoorbeeld aan de filters.
- Het personeel krijgt een instructie voor het juiste gebruik van het ventilatiesysteem. Hiervoor maakt de ondernemer of beheerder protocollen.
- Zijn er tussenwanden of –schotten in een verblijfsruimte geplaatst? Vaak verstoren die de oorspronkelijke goede functie van het ventilatiesysteem. Corrigerende maatregelen zijn dan nodig.
- Voldoet het ventilatiesysteem niet, dan is aanpassing nodig of de bezettingsgraad (minder mensen in een ruimte) moet omlaag.
Vanwege het coronavirus geldt verder het volgende:
- Vermijd een luchtstroom van persoon naar persoon. Zo’n luchtstroom kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden als er intensief lucht in een ruimte geblazen wordt, maar ook door een tafelventilator, een staande ventilator of door ramen en deuren die tegen elkaar open staan. Zulke ventilatie kan het beste worden toegepast als zich geen mensen in de ruimte bevinden.
- Gebruik van recirculatie in een ruimte wordt afgeraden (recirculatie is luchtverplaatsing en geen luchtverversing).
CO2-meter
Een handig hulpmiddel om te meten of een ruimte ‘schoon’ is, is een CO2-meter. In moderne ruimtes is die vaak al aanwezig. Losse CO2-meters zijn in de handel te koop (ook via internet) en kosten ongeveer € 200,-. Een CO2-meter meet niet de aanwezigheid van virussen, maar geeft het CO2-gehalte aan. Is dat laag? Dan kun je er van uitgaan dat zich ook weinig/geen virussen in de lucht bevinden.
Samengevat
Het is van belang dat de ventilatie (luchtverversing) voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit, passend bij de gebruiksfunctie van het gebouw. Goed ventileren is nodig voor het verversen van de binnenlucht met buitenlucht en draagt bij aan een prettig en gezond binnenklimaat. Als dat in orde is, zijn aanpassingen of aanvullingen op bestaande ventilatiesystemen op basis van de huidige inzichten niet nodig. Er bestaat geen wettelijke verplichting tot certificering van ventilatiesystemen.
Voor wie zich verder wil verdiepen in het onderwerp, zie:
https://lci.rivm.nl/aerogene-verspreiding-sars-cov-2-en-ventilatiesystemen-onderbouwing
https://lci.rivm.nl/ventilatie-en-covid-19
Dit artikel is gebaseerd op een notitie van Fer van de Winkel, bestuurslid van het Koninklijk Nederlands Zangersverbond (KNZV). Hij nam de richtlijnen van het RIVM en het Bouwbesluit door en zette de belangrijkste aspecten van het ventilatievraagstuk op een rij. Daarnaast is gebruik gemaakt van een eerder gepubliceerd artikel op deze website over C02-metingen.
