‘Mijn koor heeft zichzelf vanavond opgeheven’. Een bericht dat dinsdagavond te lezen was op de sociale media. Het toont de directe en pijnlijke impact aan van het nieuwe verbod op zingen. Helaas is dit niet het enige koor dat de handdoek in de ring gooit. Koren zijn moegestreden en worden hard geraakt door het uitzichtloze verbod op zingen. ‘Er komen geen nieuwe maatregelen’, zo luidde de boodschap nog in de persconferentie van afgelopen dinsdag. Terug naar de situatie van 13 oktober dus? Nee. Een paar minuten later draaide het kabinet een fikse koude douche open. Plotseling was er een verbod op samen zingen voor amateurkoren. Je moest daarvoor wel kijken op de website Rijksoverheid.nl, want daar was het besluit over een hele grote sector ergens achteloos weggestopt.
Jongeren
Schokkend is dat het verbod ook geldt voor jongeren tussen de 13 en 18 jaar. Die groep is weliswaar niet heel groot, maar wel uiterst belangrijk voor de sector en soms ook heel kwetsbaar. Binnen hun leeftijdsgroep kunnen deze jonge zangers als enigen hun belangrijkste hobby niet meer uitoefenen. Terwijl het gaat om een broodnodige afleiding. Kerstproducties, samengesteld op basis van zorgvuldige protocollen, moeten worden stilgelegd of afgeblazen omdat (een deel van) de jeugdkoren niet meer mag zingen. Terwijl ze in de schoolbanken naast elkaar zitten, terwijl hun vrienden mogen joelen op het voetbalveld, wordt hen het zwijgen opgelegd.
Frustratie
Opnieuw heerst er grote frustratie en onbegrip onder de honderdduizenden zangers en vele duizenden dirigenten. Niet omdat koren geen pas op de plaats willen maken. De koorsector wíl zijn verantwoordelijkheid nemen tegen het virus, vanzelfsprekend samen met andere sectoren. De frustratie zit hem in de onnavolgbaarheid van de besluitvorming, de ontoegankelijkheid van de onderbouwing en de manier van communiceren. Bovendien worden kennis, expertise en alle inspanningen om verantwoord te repeteren op geen enkele wijze betrokken in de besluitvorming. Het is dus begrijpelijk dat de sector aan de bel trekt bij instanties.
Verantwoord repeteren
Koren werken al maanden hard om verantwoord te repeteren met nauwkeurige protocollen, in andere repetitieruimtes, in kleinere groepen, deels online. Regelmatig wegen koren af: zijn er meer aanpassingen nodig of willen we zelf een pas op de plaats maken? Koren nemen hierin hun verantwoordelijkheid. En met succes: vele tienduizenden repetities zijn sinds juni goed gegaan. Net als in andere sectoren, gaat het een enkele keer ook fout. Koornetwerk Nederland heeft daarom een meldpunt ingericht: om ervan te kunnen leren. De eigen verantwoordelijkheid wordt nu van de sector afgenomen, zonder duidelijke onderbouwing, zonder perspectief en zonder overleg.
Rek is eruit
Koornetwerk Nederland ziet dat de sector nu serieus in gevaar komt door deze voortdurende onduidelijkheid. Het virus is er en mag niet onderschat worden. Maar het gebrek aan overleg en samenwerking met de sector ontneemt de sector perspectief en veroorzaakt permanente schade. Duizenden dirigenten en andere professionals zitten in financieel zwaar weer. Veel koren betalen hun dirigent nog door, maar hoe lang nog? Artistiek leiders scholen zich noodgedwongen om. Vrijwilligers en zangers tonen keer op keer veerkracht, maar de rek is er nu echt uit. De stille uittocht van duizenden zangers en koren zal zich voortzetten.
Werken aan oplossingen
Het is goed te zien dat veel koren ook lokaal bestuurders en media opzoeken. Koornetwerk Nederland heeft het onbegrip aangekaart bij OC&W. En we gaan door met het werken aan oplossingen door:
- tijdens het gesprek met de overheid een antwoord te krijgen op die allesoverheersende vraag van al die koren en koorzangers in Nederland: waaróm dat zangverbod?
- een brief te sturen naar de leden van de Tweede Kamer. Primaire inzet is om, op zijn minst, het zangverbod voor jongeren van 13 tot 18 jaar onmiddellijk van tafel te krijgen. De brief wordt medeondertekend door diverse partnerorganisaties. Zodra hij gereed is, zullen we hem via onze kanalen publiceren.
- onze energie te steken in een toekomstbestendige, onafhankelijke sector die bestand is tegen crisissituaties. De Nederlandse koorsector is sterker dan het virus én sterker dan de onnavolgbaarheid van deze crisisbesluitvorming.
